De toerist en de reiziger

“A tourist knows where he is going but not where he has been. A traveller knows where he has been but not where he is going.”

Bovenstaande uitspraak was een advies dat ik van iemand kreeg voor ik op reis vertrok, en heb ik altijd onthouden. De toerist reist voor het doel, wil een selfie bij die beroemde tempel of zo veel mogelijk bestemmingen in één week proppen. De reiziger doet het voor de reis, de ervaring. Weinig plannen, proberen plekken en personen beter te leren kennen, en open staan voor het onverwachte. Natuurlijk zijn dit extremen, maar zoals alle stereotypen zit er een kern van waarheid in. Ik probeer zo veel mogelijk bij de laatste groep te horen, maar dat gaat niet altijd vanzelf.

Pai, waar ik vier dagen doorgebracht heb, was duidelijk een bestemming voor toeristen. Een Nederlander die er al enkele maanden woonde omschreef het als “een plek waar het niet voelt alsof je in Thailand bent.” Dit geeft de aantrekkingskracht van Pai weer: het is makkelijk en ontspannen, zonder dat je constant tuk-tuk chauffeurs en verkopers om je heen hebt zwermen. Goed en goedkoop eten, elke avond feest als je daar zin in hebt. Maar als je niet het gevoel wilt hebben in Thailand te zijn… Waarom ga je dan naar Thailand?

Na die vier dagen was ik Pai wel zat. Het landschap was prachtig en het was heerlijk er rond te rijden met een scooter of gewoon wat te wandelen, maar het voelt toch niet als echt reizen. Vandaar dat ik door ging naar de Cave Lodge: boven Soppong, midden in de natuur, en meer een bestemming voor reizigers dan toeristen. Slechte wegen, wilde natuur, en kleine dorpjes waar de menukaarten enkel in Thai zijn.

En toch, ook al probeer je zo wat van het gebaande pad af te gaan, je blijft een toerist. In een gesprek met een Amerikaan hebben we dit The Backpacker’s Paradox genoemd: iedereen wil van het gebaande pad af gaan en het echte Thailand verkennen, maar tegelijkertijd wil je ’s avonds ergens comfortabel slapen en je ervaringen kunnen delen met iemand die er aan kan relateren – oftewel, een andere westerse toerist. Echt het gebaande pad af gaan is moeilijk, maar zelfs als het zou lukken is het maar de vraag hoe lang ik het vol zou houden. Zoals elke toerist hecht ik toch meer waarde aan een goed bed en westers gezelschap dan ik zou willen toegeven.

Soms vind je een mooie middenweg zoals de Cave Lodge waar je ’s avonds lekker kunt ontspannen maar overdag tochten kunt maken zonder daarbij één andere toerist tegen te komen. Vaak blijf je toch hangen tussen de toeristen in de bestemmingen die het meest populair en toegankelijk zijn. Waar natuurlijk niets mis mee is: die plekken zijn niet voor niets populair geworden. De uitdaging is om zelfs op de meest toeristische attracties in ieder geval een deel van de instelling van de reiziger te behouden.

Na de Cave Lodge zit ik nu weer in een grote stad: Chiang Rai. Als echte toerist, in een mooi hostel. Morgen is hier een festival – Loi Krathong – en de dag daarna reis ik door naar Laos. Wat daarna, dat houd ik voorlopig open.